Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleşatır bir düzen değildir. Hukuk, maşer zarfında insanoğluın sahi ne davrandıklarını değil, ne davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, kendisine uyulmak ve uygulanmak kucakin vardır. Hak değeri zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene çekmek, maşerî ömürın gerçekleşmesini yağdırmak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin mukabilsına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, muhakkak doğruca kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle maşer zarfında insanoğluın gidişat ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her dönem mümkündür. “İşte dostluk, anatomi davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir tip, bir bütündür.” İnsan-anatomi, anatomi-natür ilişkilerinin insanlığın müşterek çıkarı ve huzuru kucakin evrensel ilkelerle güvence şeşna hileınmasıdır. Hukuk, âdemiyet seviyesi kucakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgeniş kuruntu ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, maşer sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak belirten reylerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun müşterek iyiliğini yağdırmak için konulmuş olan ve hep gücüyle desteklenen kaide, kazı ve seçimın bütünüdür. Daha münteşir bir tanımıyla dostluk, adalete yönelmiş maşerî evetşlakin düzenidir. Hukuk Lügat Manaı Hukuk kelimesi Arabi “kazı” kökünden hasılat ve kazı kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “kazı” kelimesinin çoğkebir “ilenme’kak”tır. Türk Zeban Kurumu’na nazaran dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım ancakü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” mazmunı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk mazmunında da kullanılır. Yöntem Manaı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu kucakin hala doyurucu bir tanım strüktürlamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok akseptans edilen tanımı ise: “Mukannen bir zamanda belli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) bağlamlanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak dostluk, kendi zarfında çizgi olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun kişiler arası ilişkileri sermaye vadi kısmına Özel Hukuk, kişiler ile talih veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Hep Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Hukuk, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Kanunuesasi Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku hep hukukunun kafalıca ast dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku özge toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik talih tarafından güvenceye hileınmış ve cebri yaptırımlara mevla olmasıdır. Hukuk kuralları anatomi davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun boy bos kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla mümasil nitelikteki kamu durumlarda uygulanması sağlanır. Yaptırım (Müeyyide) Hukuk vadiında yaptırım hep gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek kucakin kullanılır. Hukuk düzenini sağlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir. Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları engellemek kucakin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, mahpus ve mangiz cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, kelepir kapatma; mevhibe hukukunda mevhibe ve gümrüksüzçılık cezaları kadar değişik dostluk dallarında değişik yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ait çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; zihini bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik değil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek veya siyasal reyleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşerî bir evetşlakin düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu yerine getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, ameliye yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun maşerî ömürı düzenleyip insanoğluın pasış ve asayiş zarfında bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Kılgısal Yarar (Sosyal İhtiyaçların Zıtlanması) Hukukun ameliye amacını, maşerî gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile maşer zarfında yaşayan insanoğluın, birbirleri ile sağlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanın strüktürsından meydana gelen gereksinimlerinı mukabillamaya çhileışır. Hukuk bu fonksiyonu ile veladet, tezevvüç, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir dostluk düzeni ömürın çizgi gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanın tabii strüktürsına ve bundan müterakki gelen gereksinimlerine reva tamamlanmak zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, konuşu gerçeklere de tutkundır; konuşu yoksulluklara uymalı ve onları mukabillamalıdır. 3. Hak Hukuk bu fonksiyonu ile belli bir organize şeşna aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir eşitlik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak asıl kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kesik tanımıyla adalet, “bir eşitlik düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) tamamlanmak üzere iki değişik anlamda kullanılır. Hak haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet mazmunında şahsi bir özelliği deyimler. Insan her dönem haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni tespit etmek yolunda durmadan ve değsorunmez bir çaba gösterir. İşte bu gidişat ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile ait oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet peritonı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği bağ biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk vadiında hukuki boy bos olarak alay konusu olan adalet de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Maşer kucakindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini kucakeren kurallar kamuü olarak dostluk, bu değerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve kullanmak yerinde bulunduğuna nazaran, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında adalet acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet peritonı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine egemen bulunan, nesnel ve salt bir boy bos niteliğindeki adalettir. Hukuk bir maşer düzenini kucakerir. Hukukun varlık sebebi de adalettir; lazım mevcut düzeni sıyanet etmek, gerekse onu değsoruntirmeyi meşrulaştırmak kucakin her dönem adalete kafavurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta mukabilmıza oturmuş dostluk düzenlerinin asli örneği, olması gereken dostluk mazmunında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut dostluk düzenlerinin kendisine reva olup olmadığı açısından bir boy bos ve istimara ölçüsü evet. Gene bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun gerçekleştirmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve menfi mukabillıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon istikrar zarfında olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Uygun olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî evetşlakin uyacak, hem de bu maşerî ömürın pasış zarfında sürebilmesi kucakin bir düzen görünümünü sağlamaya çhileışacaktır.